برای انجام مسواک زدن مستقل توسط کودک نمیتوان سن خاصی را مشخص نمود. کودکان حتی در سنین مشابه از نظر مهارتهای دستی بسیار متفاوتند. یک محاسبه غیر دقیق برای سنجش مهارتهای دستی کودک "توانایی رنگ آمیزی بین خطوط" است.
اگر کودک شما میتواند تصاویر را بدون خارج شدن از حاشیه تصویر رنگ آمیزی نماید، به مهارت دستی قابل قبولی دست یافته است. البته حتی در چنین شرایطی هم واگذار کردن کامل انجام اعمال بهداشتی دهان به کودک منطقی نیست و نقش نظارت فعال والدین همچنان باید وجود داشته باشد.
هیچ پدر و مادری توقع ندارد که کودک نوپایش مسئولیت رعایت بهداشت بدن، شستوشو و کوتاه کردن ناخن و... را خود به تنهایی انجام دهد، بنابراین نباید توقع داشت که کودک به تنهایی از عهده مسواک زدن و نخ دندان کشیدن برآید. اگر میخواهید کودک شما دچار پوسیدگی دندان و عوارض ناشی از آن، مثل درد دندان و عفونت نشود، باید تا 6 سالگی به عنوان والد مسئول تمیز کردن دهان او باشید.
توصیه میشود دوبار در روز برای کودک از مسواک و خمیر دندان و یکبار از نخ دندان استفاده شود. زمانهای ترجیحی برای مسواک زدن صبحها قبل از خوردن صبحانه و شبها قبل از خواب است.
هر چه کودک بزرگتر میشود والدین میتوانند بخشی از وظیفه رعایت بهداشت را به او واگذار کنند اما همچنان تا 12 سالگی، والدین باید نقش نظارت فعال را در این فرایند ایفا کنند.
مثلا برای یک کودک ۹ ساله، به او اجازه دهید خودش مسواک بزند اما در نواحی از دهان که رساندن مسواک به دندان برای کودک سخت است (مثل سطح زبانی دندانهای آسیایی پایین و یا سطح گونهای دندانهای آسیایی بالا)، به او کمک کنید.
دکتر هدی شمسالدین
متخصص دندانپزشکی کودکان و نوجوانان